Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi

To ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r., normująca postępowanie sądowe w sprawach z zakresu kontroli działalności administracji publicznej oraz w innych sprawach, do których jego przepisy stosuje się z mocy ustaw szczególnych.

Ustawa składa się z jedenastu Działów. Część z nich zawiera Rozdziały, z których część zbudowana jest jeszcze z Oddziałów. Dział I „Przepisy wstępne”, oprócz przepisów ogólnych zawiera najważniejsze dla postępowania sądowoadministracyjnego regulacje, dotyczące: właściwości i składu wojewódzkich sądów administracyjnych oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego, określa przypadki wyłączenia sędziego z postępowania.

W Dziale II zatytułowanym „Strony”, zawarte się regulacje dotyczące stron, uczestników postępowania oraz pełnomocników, i ich zdolności sądowej i procesowej. Najobszerniejszy z Działów – III, zawiera przepisy proceduralne stricte z zakresu postępowania sądowoadministracyjnego, dotyczące wymogów co do pism, skarg, wniosków, sprzeciwów od decyzji, doręczeń, terminów, posiedzeń sądowych, postepowań mediacyjnych i uproszczonych, procedur zawieszenia i podjęcia postępowań, a także wydawania orzeczeń sądowych. Dział IV obejmuje środki odwoławcze, czyli skargę kasacyjną oraz zażalenie.

W Dziale V umieszczono przepisy dotyczące kosztów postepowania sądowoadministracyjnego. Pozostałe Działy: VI, VII, VIIA, VIII, IX, X i XI zawierają bardziej szczegółowe regulacje dotyczące odpowiednio: uchwał Naczelnego Sądu Administracyjnego, wznowienia postępowania, skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, wykonywania orzeczeń sądowych, postepowania w razie zaginięcia lub zniszczenia akt, postępowania w obrocie zagranicznym, a także przepisy końcowe.

Ustawa – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, w art. 3 § 2 wskazuje, co jest przedmiotem dokonywanej przez sądy administracyjne kontroli działalności administracji publicznej. To orzekanie w sprawach skarg, m.in. na:

1. decyzje administracyjne;
2. postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;
3. postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym zabezpieczającym, na które służy zażalenie, z wyłączeniem postanowień wierzyciela o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu oraz postanowień, przedmiotem których jest stanowisko wierzyciela w sprawie zgłoszonego zarzutu;
4. pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach, opinie zabezpieczające i odmowy wydania opinii zabezpieczających;
5. akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej;
6. oraz w innych, wskazanych w tym przepisie, a także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę.