Przesłanki procesowe w postępowaniu w sprawach o wykroczenia

Przesłanki procesowe w postępowaniu w sprawach o wykroczenia – to okoliczności warunkujące byt postępowania, czyli jego wszczęcie i przebieg. Przesłanki te dzieli się na pozytywne i negatywne. Pozytywne przesłanki procesowe w postępowaniu w sprawach o wykroczenia (dodatnie), to warunki dopuszczalności postępowania w sprawach o wykroczenia, a negatywne (ujemne) – to tak zwane przeszkody procesowe, a więc okoliczności, których istnienie stanowi o niedopuszczalności postępowania.

Przesłanki dodatnie:

a) ogólne – to takie, które wywierają zawsze skutki w postępowaniu i dotyczą określonych jego trybów szczególnych;

b) bezwzględne – to takie, które działają w każdej sytuacji procesowej (np. istnienie obwinionego);

c) względne – związane z konkretną sytuacją, która może być usunięta (np. wniosek o ukaranie);

d) o charakterze materialnym – dotyczące instytucji prawa materialnego (np. istnienie ustawowych znamion wykroczenia w czynie);

e) o charakterze procesowym – z ustawy niedopuszczające procesu, np. niedopuszczające do wszczęcia procesu z uwagi na powagę rzeczy osądzonej;

f) o charakterze mieszanym – dotyczące instytucji prawa materialnego i o charakterze procesowym, np. abolicja.

Dla bytu procesu konieczne jest istnienie wszystkich przesłanek dodatnich. Brak choćby jednej, lub istnienie którejś z przesłanek ujemnych, powoduje że postępowanie nie wszczyna się, a wszczęte umarza w każdym jego stadium.

Przesłanki ujemne:

a) czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia;

b) czyn nie zawiera znamion wykroczenia albo ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia wykroczenia;

c) ustawa stanowi, że sprawca nie podlega karze;

d) nastąpiło przedawnienie orzekania;

e) obwiniony zmarł;

f) obwiniony należy do kręgu osób wyłączonych z podejmowania przeciw niemu postępowania z uwagi na fakt, że jest członkiem korpusu dyplomatycznego obcego państwa lub członkiem rodziny takiej osoby;

g) obwiniony z mocy przepisów szczególnych nie podlega orzecznictwu na podstawie Ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. 2001 nr 106 poz. 1148, ze zm.),

h) postępowanie co do tego samego czynu obwinionego zostało prawomocnie zakończone lub toczy się przed innym organem lub sądem;

i) brak jest skargi uprawnionego oskarżyciela;

j) zachodzi inna okoliczność wyłączająca z mocy ustawy orzekanie w postępowaniu na podstawie Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia;

k) brak zezwolenia na ściganie, jeśli ustawa tego wymaga.