Referendarz sądowy

Referendarz sądowy – to urząd funkcjonujący w sądach powszechnych i administracyjnych. W zakresie powierzonych, wskazanych w ustawach czynności, referendarz posiada kompetencje sądu, chyba że ustawa stanowi inaczej. Referendarzem sądowym może zostać osoba, która:

• ukończyła 24 rok życia;
• ukończyła studia wyższe prawnicze z tytułem magistra w Polsce lub zagraniczne, uznane w Polsce;
• ukończyła aplikację ogólną, która jest prowadzona przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury lub
• zdała egzamin sędziowski lub prokuratorski albo
• ukończyła aplikację notarialną, adwokacką lub radcowską i zdała odpowiedni egzamin;
• ma nieskazitelny charakter;
• posiada obywatelstwo polskie i korzysta w pełni z praw cywilnych i obywatelskich.

Referendarz ma wydawać niezależne orzeczenia. Cecha ta nawiązuje do niezawisłości sędziowskiej. Jednak w odróżnieniu od sędziego, referendarza nie obowiązuje zakaz wykonywania pewnego rodzaju działalności, ani pełnienia funkcji, jak np. sprawowanie mandatu radnego. Referendarz podlega karom dyscyplinarnym, do których należą: nagana, nagana z ostrzeżeniem, nagana z obniżeniem wynagrodzenia o 10%, wydalenie z pracy.

Kompetencje referendarza sądowego są wskazane w ustawach i należą do nich, m.in.:

• udział przy przeprowadzeniu dowodu z użyciem urządzeń technicznych (art. 235 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego – dalej kpc);
• stwierdzenie prawomocności orzeczenia (art. 364 § 2 kpc);
• prowadzenie postępowania upominawczego (art. 353 ¹ 2 kpc);
• wyliczanie kosztów zgodnie z zasadami określonymi przez sąd (art. 108 § 1 kpc);
• podejmowanie czynności w postępowaniu naprawczym (art. 125 i art. 130-130 ⁴ kpc);
• czynny udziału w przesłuchaniu świadka (art. 177 §1a Kodeksu postępowania karnego – dalej kpk);
• wstępna kontrola wymogów formalnych aktu oskarżenia (art. 338 kpk);
• prowadzenie posiedzenia pojednawczego w sprawach z oskarżenia prywatnego (art. 489 kpk).