Stwierdzenie nieważności decyzji podatkowej

To instytucja prawa podatkowego, uregulowana w Dziale IV, Rozdziale 18 Ordynacji podatkowej (dalej: O.p.), w art. 247 – 252, stanowiąca nadzwyczajny tryb weryfikacji ostatecznej decyzji podatkowej.

Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności wszczynane jest przez organ podatkowy z urzędu lub na żądanie strony tylko w odniesieniu do decyzji ostatecznej, czyli decyzji:

1. od której strona nie złożyła w przysługującym jej terminie odwołania, a termin ten nie został jej przywrócony, jak również
2. od której strona wniosła odwołanie ale organ odwoławczy stwierdził jego niedopuszczalność lub, która została wydana przez organ odwoławczy lub w postępowaniu jednoinstancyjnym.

Nieważność decyzji stwierdza w drodze decyzji:

1. organ wyższego stopnia;
2. dyrektor izby administracji skarbowej, jeżeli decyzja została wydana przez naczelnika urzędu celno-skarbowego;
3. Szef Krajowej Administracji Skarbowej, dyrektor izby administracji skarbowej lub samorządowe kolegium odwoławcze, jeżeli decyzja została wydana przez ten organ;
4. Szef KAS, jeżeli decyzja została wydana przez dyrektora izby administracji skarbowej, z tym że wówczas postępowanie może być wszczęte wyłącznie z urzędu.

Jak stanowi art. 247 § 1 O.p., stwierdza się nieważność decyzji:

1. wydanej z naruszeniem przepisów o właściwości;
2. wydanej bez podstawy prawnej;
3. wydanej z rażącym naruszeniem prawa;
4. dotyczącej sprawy już rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną;
5. skierowanej do osoby niebędącej stroną w sprawie;
6. niewykonalnej w dniu jej wydania, a jej niewykonalność ma charakter trwały;
7. zawierającej wadę powodującą jej nieważność na mocy wyraźnie wskazanego przepisu prawa, która w przypadku jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą.

Jeśli zachodzi prawdopodobieństwo istnienia w decyzji ww. wad, organ podatkowy, właściwy w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji, wstrzymuje z urzędu lub na żądanie strony jej wykonanie. Organ może również odmówić stwierdzenia nieważności decyzji, jeśli wydanie nowej decyzji orzekającej co do istoty sprawy nie mogłoby nastąpić z uwagi na upływ terminów przedawnienia zobowiązania podatkowego. Wówczas organ wskazuje okoliczności uniemożliwiające stwierdzenie nieważności decyzji.