Utwór

Utwór – to podlegający ochronie prawa autorskiego, utrwalony w jakiejkolwiek postaci przejaw działalności twórczej o charakterze indywidualnym, bez względu na jego wartość, przeznaczenie i sposób wyrażenia. Ochronę też normują przepisy Ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 nr 24 poz. 83, ze zm.).

Utwór jest dobrem niematerialnym, nadającym się do alienacji ze świadomości twórcy i do odtworzenia w świadomości innych podmiotów. Musi posiadać w treści lub formie elementy twórcze:

– oryginalność, czyli niepowtarzalność;

– indywidualność , czyli statystyczną konsekwencję jednorazowości lub unikatowości;

– niemożliwość powstania choćby zbliżonych do siebie utworów, bo jest to układ osobowościowy i niepowtarzalny twórcy.

Utwór nie składa się tylko z elementów twórczych, ale również z rzemiosła, warsztatu danej dziedziny twórczości. Naruszenie prawa autorskiego chroniącego utwór następuje, gdy dochodzi do nieuprawnionej ingerencji w te elementy twórcze.

Utwór musi być ustalony w jakiejkolwiek postaci. Brak jest wyłączenia konkretnego przedmiotu z zakresu ochrony prawa autorskiego. Podlegają temu wyłączeniu:

– akty normatywne i urzędowe projekty;

– urzędowe dokumenty, znaki i symbole;

– opublikowane opisy patentowe lub ochronne;

– proste informacje prasowe.

Dla objęcie ochroną prawa autorskiego, nie ma znaczenia rodzaj twórczości, przeznaczenie utworu, ani jego doniosłość. Zasadniczo chroniony jest on w zakresie swojej formy, a nie treści. Wyłączeniu spod tej ochrony podlegają:

a) odkrycia;

b) idee;

c) procedury;

d) metody i zasady działania;

e) koncepcje matematyczne.

Ochrona utworu nie jest uzależniona od spełnienia jakiejkolwiek formalności i nie wymaga jego ukończenia. Katalog utworów:

a) zależne – czyli będące wynikiem wykorzystania cudzej twórczości, wykorzystania elementów zawartych w cudzych utworach; zasadniczo wymagają uzyskania zgody autora utworu macierzystego do korzystanie i przetwarzania jego utworu;

b) inspirowane – to twórczość samodzielna, w której treści ani formie nie rozpoznawane są ślady innych twórców, cudzych utworów;

c) zbiorowe;

d) pracownicze – stworzone przez pracownika i powstałe w ramach stosunku pracy; prawa majątkowe i osobiste nabywa pracownik, ale w zakresie praw autorskich majątkowych pracodawca może przenieść uprawnienia z nich wynikające na siebie, ale tylko te wynikające z umowy lub jej celu; na pracodawcę przechodzi przedmiot, na którym powstał utwór.