Wygaśnięcie zobowiązań podatkowych

to instytucja prawa podatkowego określająca moment ustania ciążącego na podatniku, płatniku i inkasencie zobowiązania podatkowego. Przepisy regulujące zagadnienia związane z wygaśnięciem zobowiązań podatkowych znajdują się w Rozdziale 7 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. 2019 poz. 900). Art. 59 § 1 tej ustawy wskazuje, że wygaśnięcie zobowiązania podatkowego w całości lub w części powoduje:

1) jego zapłata;

2) pobranie podatku przez płatnika lub inkasenta;

3) potrącenie podatku;

4) zaliczenie nadpłaty lub zaliczenie zwrotu podatku;

5) zaniechanie poboru;

6) przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych;

7) przejęcie własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym;

8) umorzenie zaległości;

9) przedawnienie;

10) zwolnienie z obowiązku zapłaty wskutek zastosowania się do interpretacji podatkowej, która następnie została zmieniona, której wygaśnięcie stwierdzono, lub która nie została uwzględniona w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej;

11) nabycie spadku w całości przez Skarb Państwa albo jednostkę samorządu terytorialnego stwierdzonego przez prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku – ze skutkiem na dzień otwarcia spadku.

Zobowiązanie podatkowe spoczywające na płatniku lub inkasencie wygasa w całości lub części wraz z:

1) jego wpłatą;

2) zaliczeniem nadpłaty lub zaliczeniem zwrotu podatku;

3) dokonanym przez organ podatkowy z urzędu umorzeniem zobowiązania;

4) przejęciem własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym;

5) przedawnienia;

6) zwolnieniem z obowiązku zapłaty wskutek zastosowania się do interpretacji podatkowej, która następnie została zmieniona, której wygaśnięcie stwierdzono lub która nie została uwzględniona w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej;

7) nabyciem spadku w całości przez Skarb Państwa albo jednostkę samorządu terytorialnego stwierdzonego przez prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku – ze skutkiem na dzień otwarcia spadku.

Ordynacja podatkowa w art. 66 § 1 wskazuje, że szczególnym przypadkiem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego jest przeniesienie prawa własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz Skarbu Państwa, gminy, powiatu lub województwa, w zamian za należne tym podmiotom zaległości podatkowe.

Datę dokonania zapłaty zobowiązania podatkowego stanowi:

1) przy zapłacie gotówkowej: dzień wpłaty kwoty podatku organowi, lub innemu, obsługującemu ten organ podmiotowi, np. poczcie lub instytucji płatniczej;

2) przy zapłacie bezgotówkowej: dzień obciążenia rachunku podatnika.