Zawieszenie postępowania cywilnego

to przerwa w rozpoczętym procesie cywilnym, spowodowana okolicznościami, które nie pozwalają na rozstrzygnięcie sprawy. Po ich ustaniu postępowanie cywilne może zostać podjęte i dalej kontynuowane. Instytucja zawieszenia postępowania cywilnego została uregulowana w Rozdziale 6 Dziale I Tytułu VI Księgi pierwszej Ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296, ze zm.), w art. 173 – 183.

Jako pierwszą przesłankę zawieszenia postępowania cywilnego Kodeks wskazuje zaprzestanie czynności przez sąd wskutek siły wyższej, która powoduje zawieszenie procesu cywilnego z mocy prawa. Art. 174 § 1 zawiera katalog obligatoryjnych przesłanek zawieszenia postępowania przez sąd. Są nimi:

1) śmierć strony lub jej przedstawiciela ustawowego, utrata przez nich zdolności procesowej, utrata przez stronę zdolności sądowej lub utrata przez przedstawiciela ustawowego charakteru przedstawiciela ustawowego;

2) zachodzące braki w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną, uniemożliwiające jej działanie, chyba że dla jednostki tej ustanowiono kuratora;

3) sytuacja, w której strona lub jej przedstawiciel ustawowy znajduje się  w miejscowości pozbawionej, wskutek nadzwyczajnych wydarzeń, komunikacji z siedzibą sądu;

4) ogłoszenie upadłości lub wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego lub ustanowienie zarządcy w postępowaniu restrukturyzacyjnym – jeśli zawieszane postępowanie dotyczy masy upadłości, masy układowej lub masy sanacyjnej;

5) ustanowienie zarządcy przymusowego w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości lub zarządcy tymczasowego w postępowaniu o otwarcie postępowania sanacyjnego – jeśli zawieszane postępowanie dotyczy majątku objętego zabezpieczeniem;

6) zaprzestanie pełnienia swojej funkcji przez zarządcę sukcesyjnego lub wygaśnięcie zarządu sukcesyjnego – jeśli zawieszane postępowanie toczyło się z udziałem zarządcy sukcesyjnego.

Ale sąd zawiesi również postępowanie:

1. na wniosek spadkobiercy, jeśli powód dochodzi przeciwko niemu wykonania obowiązku, należącego do długów spadkowych, a spadkobierca nie złożył jeszcze oświadczenia o przyjęciu spadku i termin do złożenia takiego oświadczenia jeszcze nie upłynął;
2.  na wniosek Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, jeśli stroną postępowania jest podmiot w restrukturyzacji.

Sąd może także zawiesić postępowanie cywilne w innych przypadkach fakultatywnie, przede wszystkim na zgodny wniosek stron. Wydając postanowienie o zawieszeniu postępowania, sąd wskazuje przepis będący tego podstawą.