Działalność gospodarcza

W ciągu ostatnich kilkunastu lat w prawie polskim obowiązywało kilka zbliżonych do siebie, aczkolwiek nie identycznych definicji działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 2 aktualnie obowiązującej ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Do 21 sierpnia 2004 r. obowiązywała natomiast definicja zawarta w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej wedle której działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy jest zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Jeszcze wcześniej obowiązująca definicja z ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej stanowiła, że działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy jest działalność wytwórcza, budowlana, handlowa i usługowa, prowadzona w celach zarobkowych i na własny rachunek podmiotu prowadzącego taką działalność.

Pomocnicze znaczenie przy określaniu katalogu czynności wchodzących w skład działalności gospodarczej przyznać można uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 1991 r. [III CZP 117/91, OSP 1992, z. 11-12, poz. 235], w której wskazano następujące cechy działalności gospodarczej:
1) zawodowy (zatem nie amatorski, nie okazjonalny) charakter działalności;
2) podporządkowanie się zasadom racjonalnego gospodarowania (regułom opłacalności i zysku);
3) powtarzalność działań (standaryzacja transakcji, seryjność produkcji, stała współpraca);
4) uczestnictwo w obrocie gospodarczym.

Obowiązki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej

Zgodnie z obowiązującymi aktualnie regulacjami, podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa.

Ponadto, żaden organ administracji publicznej nie może żądać, ani uzależnić swojej decyzji w sprawie podjęcia, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej przez zainteresowaną osobę od spełnienia przez nią dodatkowych warunków, w szczególności przedłożenia dokumentów lub ujawnienia danych, nieprzewidzianych przepisami prawa.

Nie zmienia to jednak faktu, że prowadzenie działalności gospodarczej (czyli uzyskanie statusu przedsiębiorcy) może wiązać się z koniecznością spełnienia szeregu dodatkowych warunków:
1) przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą dopiero po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo do Ewidencji Działalności Gospodarczej (przy czym spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność gospodarczą przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców);
2) podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej może wiązać się dodatkowo z obowiązkiem uzyskania przez przedsiębiorcę koncesji albo wpisu do rejestru działalności regulowanej;
3) przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców albo ewidencji jest obowiązany umieszczać w oświadczeniach pisemnych, skierowanych w zakresie swojej działalności do oznaczonych osób i organów, numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz posługiwać się tym numerem w obrocie prawnym i gospodarczym;
4) jeżeli przepisy szczególne nakładają obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy wykonywaniu określonego rodzaju działalności gospodarczej, przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby czynności w ramach działalności gospodarczej były wykonywane bezpośrednio przez osobę legitymującą się posiadaniem takich uprawnień zawodowych;
5) przedsiębiorca wprowadzający towar do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany do zamieszczenia na towarze, jego opakowaniu, etykiecie lub instrukcji informacji w języku polskim zawierających: (a) firmę przedsiębiorcy i jego adres; (b) nazwę towaru; (c) inne oznaczenia i informacje wymagane na podstawie odrębnych przepisów;
6) jeżeli przedsiębiorca oferuje towary lub usługi w sprzedaży bezpośredniej lub sprzedaży na odległość za pośrednictwem środków masowego przekazu, sieci teleinformatycznych lub druków bezadresowych, jest on obowiązany do podania w ofercie co najmniej następujących danych: (a) firmy przedsiębiorcy; (b) numeru identyfikacji podatkowej (NIP); (c) siedziby i adresu przedsiębiorcy;
7) dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy: (a) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz (b) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji.