Prekluzja dowodowa – zgodnie z obowiązującą w sprawach gospodarczych zasadą prekluzji dowodowej:
- w pozwie powód jest obowiązany podać wszystkie twierdzenia oraz dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku postępowania, chyba że wykaże, że ich powołanie w pozwie nie było możliwe albo że potrzeba powołania wynikła później. W tym przypadku dalsze twierdzenia i dowody na ich poparcie powinny być powołane w terminie dwutygodniowym od dnia, w którym powołanie ich stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania;
- w odpowiedzi na pozew pozwany jest obowiązany podać wszystkie twierdzenia, zarzuty oraz dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku postępowania, chyba że wykaże, że ich powołanie w odpowiedzi na pozew nie było możliwe albo że potrzeba powołania wynikła później. W tym przypadku dalsze twierdzenia i dowody na ich poparcie powinny być powołane w terminie dwutygodniowym od dnia, w którym powołanie ich stało się możliwe lub powstała potrzeba ich powołania.
Współczesny ustawodawca – na skutek odejścia od zasady tzw. prawdy obiektywnej – wzmacnia elementy kontradyktoryjności, czego przykładem jest m.in. wprowadzenie do kodeksu postępowania cywilnego przepisów rozszerzających oraz umacniających system prekluzji materiału procesowego nieprzedstawionego w określonym terminie, co sprzyja zasadzie koncentracji materiału dowodowego, a nawet – w niektórych rodzajach spraw – wręcz warunkuje jej funkcjonowanie (por. np. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2004 r. III CZP 115/2003, OSNC 2005/5 poz. 77 oraz z dnia 17 czerwca 2005 r. III CZP 26/2005, OSNC 2006/4 poz. 63).
Stosownie do orzecznictwa Sądu Najwyższego nie jest jednak wyłączone dopuszczenie przez sąd z urzędu – na podstawie art. 232 zdanie drugie kpc – dowodu, który nie może być powołany przez stronę z uwagi na zasadę prekluzji dowodowej.