Społeczna szkodliwość czynu – pojęcie to ma rodowód oświeceniowy; jest kategorią obiektywną, która łączy się z tzw. materialną definicją przestępstwa i wskazanym w niej warunkiem, by społeczna szkodliwość była wyższa niż znikoma, o czym stanowi wprost art. 1 § 2 k.k. – nie jest przestępstwem czyn, którego społeczna szkodliwość jest znikoma. Społeczna szkodliwość czynu jest więc w ogóle cechą charakterystyczną przestępstwa, a nie tylko konkretnego czynu. Ponadto, materialne ujmowanie przestępstwa ułatwia wyjaśnienie funkcjonowania kontratypów jako przedmiotowych okoliczności wyłączających odpowiedzialność karną (np. obrona konieczna).
Niewątpliwie również stopień społecznej szkodliwości czynu stanowi merytoryczną podstawę podziału przestępstw na zbrodnie i występki. Zbrodnie jako wykazujące wyższy stopień społecznej szkodliwości niż występki są też zagrożone wyższym wymiarem kary (kara pozbawienia wolności nie niższa niż 3 lata – art. 7 § 2 k.k.). Jednocześnie obie kategorie – zbrodnie i występki – charakteryzują się wyższą społeczną szkodliwością w stosunku do wykroczeń. Z kolei, również społeczna szkodliwość czynu jako czynnik oceny merytorycznej leży u podstaw podziału przestępstw na typy podstawowe, kwalifikowane i uprzywilejowane.
