Zachowek – instytucja ta została szczegółowo uregulowana w art. 991 k.c. Zgodnie z powołanym przepisem jest to roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej stanowiącej równowartość ściśle określonej części czystego spadku. Uprawniony do otrzymania zachowku jest zatem wierzycielem, a nie spadkobiercą.
Z roszczeniem takim może wystąpić spadkobierca ustawowy, uprawniony do zachowku przeciwko osobie, która jest wówczas zobowiązana do wypłacenia zachowku. Osobą zobowiązaną do wypłacenia zachowku jest spadkobierca lub osoba obdarowana przez spadkodawcę za życia. Należność z tytułu zachowku uprawniony może otrzymać na następujące sposoby:
- zobowiązany wypłaci mu kwotę pieniężną odpowiadającą wysokości zachowku lub
- zostanie powołany w testamencie do dziedziczenia, otrzyma zapis lub spadkodawca uczyni na jego rzecz darowiznę za życia.
Prawa do żądania zachowku nie mają:
- małżonek, gdy spadkodawca wystąpił o rozwód z winy tego małżonka,
- osoba, która na mocy umowy zrzekła się dziedziczenia,
- osoba, która odrzuciła spadek czyli nie chciała dziedziczyć i dostać spadku,
- osoba, która została uznana za niegodną,
- osoba, która została wydziedziczona.
Roszczenia z tytułu zachowku przedawniają się z upływem trzech lat od chwili ogłoszenia testamentu, a jeżeli przysługują przeciwko osobie obdarowanej – z upływem trzech lat od chwili otwarcia spadku (art. 1007 k.c.).
