I. Instrumenty finansowe według ustawy o instrumentach finansowych
Zgodnie z prawem polskim instrumentami finansowymi są:
2) niebędące papierami wartościowymi:
a) tytuły uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania (certfikaty inwestycyjne,jednostki uczestnictwa),
b) instrumenty rynku pieniężnego,
c) finansowe kontrakty terminowe oraz inne równoważne instrumenty finansowe rozliczane pieniężnie, umowy forward dotyczące stóp procentowych, swapy akcyjne, swapy na stopy procentowe, swapy walutowe,
d) opcje kupna lub sprzedaży instrumentów finansowych, opcje na stopy procentowe, opcje walutowe, opcje na takie opcje, oraz inne równoważne instrumenty finansowe rozliczane pieniężnie,
e) prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od wartości oznaczonych co do gatunku rzeczy, określonych rodzajów energii, mierników i limitów wielkości produkcji lub emisji zanieczyszczeń (pochodne instrumenty towarowe),
f) inne instrumenty, jeżeli zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym na terytorium państwa członkowskiego lub są przedmiotem ubiegania się o takie dopuszczenie.
II. Instrumenty finansowe według ustawy o rachunkowości
Przez instrument finansowy rozumie się przez to kontrakt, który powoduje powstanie aktywów finansowych u jednej ze stron i zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej ze stron pod warunkiem, że z kontraktu zawartego między dwiema lub więcej stronami jednoznacznie wynikają skutki gospodarcze, bez względu na to, czy wykonanie praw lub zobowiązań wynikających z kontraktu ma charakter bezwarunkowy albo warunkowy.
Według ustawy o rachunkowości do instrumentów finansowych nie zalicza się w szczególności:
a) rezerw i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego,
b) umów o gwarancje finansowe, które ustalają wykonanie obowiązków z tytułu udzielonej gwarancji, w formie zapłacenia kwot odpowiadających stratom poniesionym przez beneficjenta na skutek niespłacenia wierzytelności przez dłużnika w wymaganym terminie,
c) umów o przeniesienie praw z papierów wartościowych w okresie pomiędzy terminem zawarcia i rozliczenia transakcji, gdy wykonanie tych umów wymaga wydania papierów wartościowych w określonym terminie, również wtedy, gdy przeniesienie tych praw następuje w formie zapisu na rachunku papierów wartościowych, prowadzonym przez podmiot upoważniony na podstawie odrębnych przepisów,
d) aktywów i zobowiązań z tytułu programów, z których wynikają udziały pracowników oraz innych osób związanych z jednostką w jej kapitałach,
e) umów połączenia spółek, z których wynikają obowiązki określone w art. 44b ust. 9 ustawy o rachunkowości.
III. Instrumenty finansowe według dyrektywy w sprawie wykorzystywania poufnych informacji i manipulacji na rynku (nadużyć na rynku)
Według dyrektywy pojęcie „instrumenty finansowe” oznacza:
– zbywalne papiery wartościowe według definicji zawartej w dyrektywie Rady 93/22/EWG z dnia 10 maja 1993 r. w sprawie usług inwestycyjnych w zakresie papierów wartościowych,
– jednostki uczestnictwa w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania,
– instrumenty rynku pieniężnego,
– kontrakty finansowe typu futures, w tym równoważne instrumenty rozliczane w gotówce,
– umowy terminowe na stopy procentowe,
– kontrakty typu swap dotyczące stopy procentowej, walut lub udziałów,
– opcje nabycia lub zbycia instrumentów objętych tymi kategoriami, wraz z równoważnymi instrumentami rozliczanymi w gotówce. Kategoria ta obejmuje w szczególności opcje walutowe i opcje stopy procentowej,
– towarowe instrumenty pochodne,
– wszelkie inne instrumenty dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym w Państwie Członkowskim lub ubiegające się o zezwolenie o dopuszczenie do obrotu na takim rynku.
