Półprodukty i produkty w toku – ustawa o rachunkowości nie definiuje pojęcia produkcja w toku, posługując się pojęciami produkty w toku produkcji i półprodukty (art. 3 ust. 1 pkt. 19, art. 34 ust. 2 oraz załącznik nr 1 do tej ustawy – bilans) są to składniki produkcji, które zostaną przekształcone w produkty gotowe; przeszły już wymagane dla nich fazy produkcji, lecz nie zostały ukończone pod względem wymogów technologicznych i handlowych koniecznych dla wyrobów gotowych, wymagają dalszej obróbki i nie są objęte ewidencją wyrobów gotowych. Do półproduktów zazwyczaj zaliczamy nie zakończone jeszcze wyroby, które przeszły jednak pewien zamknięty etap cyklu technologicznego. W związku z tym nadają się do magazynowania, a nawet mogą być sprzedawane innym jednostkom. W przypadku prowadzenia działalności usługowej do produktów w toku będziemy także zaliczać nie wykonane jeszcze w pełni usługi.
Półprodukty i produkty w toku związane są z działalnością wytwórczą w przedsiębiorstwie lub gospodarstwie. Terminy te odnoszą się również do księgowości i zagadnień podatkowych przedsiębiorstwa. Odróżnienie dwóch pojęć uwarunkowane jest znajomością poszczególnych etapów wytwarzania produktów. Definiując półprodukt skupić należy się na jego stanie technologicznym w stosunku do wytworzonego i gotowego produktu. Półprodukt jest bowiem wytworem, który przygotowany został na konkretnym etapie produkcyjnym w celu dalszego jego modyfikowania, przerabiania lub zużycia w celu wytworzenia ostatecznego produktu. Półprodukt może zostać również wykorzystany do dalszej sprzedaży, a następnie stanowić element składowy gotowego produktu. Półprodukt należy odróżnić od produktów w toku, które są nieukończonymi jeszcze produktami. Jest to część produkcji w przedsiębiorstwie niedokończona na koniec okresu rozliczeniowego (miesiąca). Istotną różnicą jest element niekompletności produktu pod względem technicznym i technologicznym. Produkty w toku znajdują się w dalszym ciągu w zakładzie lub przedsiębiorstwie, oczekując na dalszą obróbkę w kolejnych etapach produkcji. Pod względem finansowym i podatkowym rozliczanie produkcji w toku wpływa na wynik sprzedaży przedsiębiorstwa, ponieważ poniesione nakłady finansowe uznane zostają za koszty księgowe po wytworzeniu wyrobu ostatecznie gotowego.
Nie uważa się za produkcję w toku powstających w fazie wytwarzania:
- materiałów pobranych do produkcji, przeznaczonych jako surowce do wytwarzania wyrobów, lecz na dzień kończący okres sprawozdawczy jeszcze niezużytych,
- braków produkcyjnych (produktów wykonanych wadliwie), które nie nadają się do naprawy i w związku z tym stanowią straty produkcyjne,
- równowartości odzyskanych z produkcji odpadów nadających się do wykorzystania lub sprzedaży, które przekazano z produkcji do magazynu materiałów, obejmując je ewidencją bilansową wymaganą dla materiałów,
- strat i szkód powstających w fazie produkcji, spowodowanych zarówno zdarzeniami mieszczącymi się w ramach ryzyka prowadzonej przez jednostkę działalności gospodarczej, jak też zdarzeniami losowymi, zaliczanych – odpowiednio – do pozostałych kosztów operacyjnych lub strat nadzwyczajnych,
- kosztów sprzedaży produktów wytwarzanych przez jednostkę, tj. kosztów związanych ze zbytem wyrobów, które ujmuje się na przeznaczonym do tego celu odrębnym koncie syntetycznym.
Podstawa prawna
- ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2016 r., poz. 1047)
Orzeczenia
- I SA/Ol 232/08 – Wyrok WSA w Olsztynie
- I SA/Go 605/08 – Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z 2008-11-04
Potrzebujesz pomocy dotyczącej półproduktów i produktów w toku?
Kancelaria Prawna Skarbiec oferuje swoje usługi w zakresie porad prawnych dla konsumentów i przedsiębiorców.
Kontakt: sekretariat@kancelaria-skarbiec.pl
